Koklear İmplantının Uygulaması

[ekarakoc]

ODYOLOJİ, SES-KONUŞMA UZMANLARI DERNEĞİNİN

KOKLEAR İMPLANT UYGULAMASI SÜRECİNE DAİR DÜŞÜNCE VE ÖNERİLERİ


Koklear İmplant Uygulaması İçin Önerilen Süreç:

1 - KBB değerlendirmesi

2 - Odyolojik (klinik) değerlendirme

3 - Odyolojik (eğitimsel) değerlendirme

4 - Radyolojik değerlendirme

5 - Nörolojik/ Psikiatrik/Psikolojik değerlendirme

6 - Koklear İmplant Heyet Kararı


ODYOLOJİK DEĞERLENDİRMENİN AMACI

· İşitme kaybı miktarının saptanması

· Konuşmayı anlama yeteneğinin saptanması

· İşitme kaybına neden olan patolojinin anatomik yerleşimi (orta kulak, koklea, işitme siniri, beyin sapı)

· İşitme cihazı ile sağlanan performansın değerlendirilmesi

· Hastanın odyolojik açıdan eğitilebilirliğinin değerlendirilmesi

· Hasta ve hasta yakınlarının beklentilerini uygun düzeye çekilmesi

· Çocuk hastalarda anne/babanın hastaya ilgisi ve operasyondan beklentisini değerlendirmek


ODYOLOJİK SÜRECİN ÖNEMİ

· Koklear implantasyon kararında odyoloğun yazılı onayı alınmalıdır.

· Odyolog, yaptığı testlerin ve verdiği kararın sorumluluğunu üstlenmelidir.

· Koklear implant kliniği kendi bünyesinde hasta sayısı ile orantılı olarak odyolog bulundurma zorunluluğunda olmalıdır.

GEREKÇE

· Koklear implant ameliyatı yaklaşık 2 saattir.

· Odyolojik süreç ise hastanın kliniğe başvurusu ile başlar, ÖMÜR BOYU devam eder.

· Odyolog, operasyon sırasındaki (örneğin elektrotların eksik yerleştirilmesi vb) ve operasyon sonrası problemlerin saptanması ve çözümlenmesinde en üst düzeyde yetkilidir.

· Hastanın işitsel ve sözel eğitiminden sorumludur. Hastanın gelişimini takip eder, gerektiğinde program ve elektrot seçiminde değişikliğe gider.

· Uluslararası ölçütlerde kabul edilen kural, ameliyat sonrası her hastanın yılda en az bir kez programının gözden geçirilmesi gerektiğidir. Bu sayı, hastanın özel durumuna göre (ergenlik, hamilelik, hastalık vb) artabilir.

· Birinci yıl kontrolleri daha sık yapılır. Standart olarak, ameliyat sonrası 1. ay, 3.ay, 6. ay ve 12. ayda dört kez program kontrol edilmelidir.

· Hastanın “eğitilebilirliği” eğitim odyoloğu tarafından değerlendirilir. Erişkin ve bebek/çocuk hastalarda eğitsel takip gerekir.

· Rehabilitasyona yönelik takip, aile eğitimi ve bireysel takip şeklinde olur. Sıklık hastaya ve ailesine göre değişkenlik gösterir.


KOKLEAR İMPLANT KLİNİĞİ KURALLARA BAĞLANMALIDIR:

· Koklear implant ekibi olmayan KBB klinikleri koklear implant ameliyatı yapmamalıdır.

· Koklear implant ekibinde:

o KBB doktoru

o Odyolog

o Psikiatr/Psikolog mutlaka bulunmalıdır.

· Koklear implant yapmak isteyen hekim, uluslararası kabul gören bir koklear implant merkezinde yeterli süre/sayı staj yapmalıdır. Staj dönemi başarılı bulunmayan hekim koklear implant ameliyatı yapmamalıdır.

· Koklear implant ekibinde yer almak isteyen odyolog uluslararası kabul gören bir koklear implant merkezinde staj yapmalıdır. Yeterli sayıda hasta programlamayan odyolog, implant ekibine alınmamalıdır.

GEREKÇE:

· İmplant eğitimi almış odyolog sayısı sınırlıdır:

o Toplam odyolog sayısı 204

o İmplant tecrübesi olan (devlette çalışan): yaklaşık 20 (bazı kliniklerde birden çok)

o İmplant yapılan klinik: 23

o Odyoloğu olmayan implant kliniği: 11

· Ülkemizde KBB hekimleri genellikle koklear implant cerrahisini hasta üzerinde öğrenmektedir

· Hekimin eğitimi gibi, odyoloğun da koklear implant eğitimi yeni hasta üzerinde gerçekleşmektedir.

· Bu nedenle implantın yeni uygulandığı her klinik “eğitim kayıpları”na neden olmaktadır.

· Bu kayıplar:

o İmplantın yanlış yerleştirilmesi

o Elektrotların eksik yerleştirilmesi

o Koklear kanalların bulunamaması

o Yeni bir implant kullanılması

o Ameliyatın gereksiz uzaması

o Hastaya verilen uyarı seviyesinin (elektrik düzeyinin) yanlış saptanması

o İmplant ve konuşma işlemcideki arızaların bilinememesi/giderilememesi

o Hastanın uzun süre çalışmayan implantı/konuşma işlemciyi kullanmak zorunda kalması

o Ameliyat sonucunun verimsiz olması şeklinde özetlenebilir.

· Bilgi ve tecrübesi yeterli olmayan ekip, koklear implant firmalarına bağımlı kalmaktadır.

o Firmalarda çalışan odyolog sayısı: 12

o Tecrübeli odyoloğu olmayan kliniklerde hasta programları firmalar tarafından yapılmakta

o Hastaların koklear implanta uygunluğu firma odyologlarınca değerlendirilmekte

o Cihaz arızaları ve çözümleri firmaların kontrolünde kalmakta

· İmplant yapılan klinik sayısı ülkedeki implant adaylarının tümünü implantlamaya yeterlidir. Bu nedenle yeni implant kliniklerine izin verilirken daha titiz yaklaşılabilir.

o Yıllık implant takılan hasta sayısı: yaklaşık 1000

o İmplant kliniklerinin (her biri) yıllık kapasitesi: ortalama 200 ameliyat

o İmplant ekibi oturmuş klinik sayısı: 9 – 11

o Gerçekleştirilebilir ameliyat sayısı: yaklaşık 2000

· Özel Merkezlerde Uygulama

o Yukarıda belirtilen hizmetleri verebilecek sisteme sahip olan merkezlerde de koklear implant uygulaması yapılabilir.

o Alanda tecrübeli hekimlerin hastaya ulaşması kolaylaşır.

o Hastaya özel hizmet şansı sağlanmış olur.

o İmplant fiyatı değişmediğinden devletin maddi yükü artmayacaktır.

SONUÇ

· İmplantlı hastanın sorumluluğu ömür boyu odyoloğa ait olduğundan implantlanma kararında onayı olmalıdır.

· Odyoloji kliniği yeterli eleman ve ekipmana sahip olmayan implant kliniklerine süre verilmeli, eksikler tamamlanamazsa ameliyata izin verilmemelidir.

· Mevcut implant klinikleri Türkiye’nin ihtiyacını karşılama kapasitesine sahiptir.

· Klinik sayısının arttırılması tecrübesiz elemanların devreye girmesine ve firmalara olan bağımlılığın artmasına neden olmaktadır.

· İşitsel implant sistemleri uygulanan tüm hastane kliniklerinde KBB ve odyoloji uzmanlarının birlikte ve uyum halinde çalışmaları teşvik edilmelidir.