Eğitim Çalışmalarına Destek
İŞİTME ENGELLİLERDE YÜZ KASLARINI GELİŞTİRİCİ HAREKETLER
- Konuşurken 50 den fazla yüz kaslarını otomatik olarak kullanmaktayız. Her gün jimnastik veya oyun oynar gibi yapılacak eksersizler fayda sağlayacaktır.
- Üfleme ve Havayı Çekme; Deterjanlı su ile yapılan (özel oyuncak)baloncuklar, balon şişirmek, mum üflemek ve farklı kamışlarla(ince-uzun-geniş-dar) içecekleri içmek ve yine herhangi bir üflemeli çalgı çalmak.
- Dilini dudak ve çevresinde ve keza dişlerini fırçaladıktan sonra dişle damak arası içlerinde her bir noktaya temas edecek şekildeki (aşağı-yukarı-sağa-sola) 5 dakikalık hareketler zaman içerisindeki kullanım dışı kalan sertlik, kartlık gibi kalınlaşmışlık hissini azalacaktır. Özellikle artikülasyon bozukluğu ve yanlış harf çıkarmadaki zorluğu aşmada ve verilen eğitimlerde fayda sağlanacağı belirtilmektedir.
YİNE EK ÇALIŞMALAR
Aşağıdaki egzersizlerden yapabildiklerini her gün sabah-akşam 10 defa yapamadıkları günler ise yine sabah-akşam 20 defa tekrarlıyalım.
DİL HAREKETLERİ: EVET/
HAYIR
AÇIKLAMA
1. Dili dışarı çıkarmak
2. Dili dudakların sağına soluna değdirmek
3. Dili dışarı içeri çekmek
4. Dili buruna değdirmeye çalış
5. Dili çeneye değdirmeye çalış
6. Dilin ucunu alt-üst dişlerle ısırmak
7. Dil ile dudaklarını soldan sağa ve sağdan sola yuvarlayarak yala
8. Dili üst ön dişlere değdirme
9. Dili şaklatma (dil ile üst damağa vurup alt damağa çekerek ses çıkarma)
10. Dil ucunu üst dişlerden en arkadaki ve sağdakine değdirme
11. Dil ucunu üst dişlerden en arkadaki ve soldakine değdirme
12. Dil ucunu alt dişlerden en arkadaki ve sağdakine üzerine değdirme
13. Dil ucunu alt dişlerden en arkadaki ve soldakine değdirme
14. Dili ağız içinde (u) biçiminde kıvırma (yanlarda)
15. Dil ile dudakları ıslatma
DUDAK HAREKETLERİ
16. Dudakları yanlara doğru(alt-üst) çekerek dişleri bitişik vaziyette gösterme
17. Üst dişleri gösterme
18. Alt dişleri gösterme
19. Üst dudağı ısırma
20. Alt dudağı ısırma
21. İki dudağı da ağız içine almak
22. Alt dudağı dışa döndürmek
23. U sesi çıkarır gibi dudakları öne uzatmak
24. Dudakları birbiriyle içe doğru sıkıştırmak
25. Kalemi dudakları arasında tutmak
26. Ruj dağıttır gibi iki dudağı birbirine sürtme değdirme
YANAK HAREKETLERİ
27. İki yanağı aynı anda şişirme
28. Sağ yanağı şişirme
29. Sol yanağı şişirme
30. Soldan sağa sağdan sola sürekli yanak şişirme
31. İki yanağı dişler arasına çekme
32. Dil ile sağ yanağı şişirme
33. Dil ile sol yanağı şişirme
MİMİKLER
34. Hayret
35. Gülmek
36. Kızmak
37. Ciddi
38. Korku
39. Üzüntü
40. Uyku
41. Ağlamak
ÇENE HAREKETLERİ
42. Ağzı (çeneler gergin)açmak-kapatmak
43. Alt çeneyi (ağız açık) sağa sola hareket ettirmek
44. Alt çeneyi (ağız kapalı) sağa sola hareket ettirmek
BURUN HAREKETLERİ
45. Burunu buruşturarak yukarı çekmek
46. Burun deliklerini açmak
NEFES ALMA
47. Ağızla üfleme ( Elini 40–50 cm ileriye tut ve üfle )
48. Burundan nefes alıp burundan verme
49. Burundan nefes alıp ağızdan verme
50. Ağızdan nefes alıp burundan verme
51. Kamış (pipet) ile hava çekme
52. Burundan iki defa nefes alıp, iki defa verme
53. Ağızdan iki defa nefes alıp iki defa ağızdan verme
54. Kâğıt, pamuk, pinpon topu vb. bol nefes ile nesneyi üfleme (yakın-uzak mesafe)
55. Nefesli müzik aleti çalma
56. Balon şişirme
57. Islık çalma
58. Burun çekmek
59. Öksürmek
60. Horlama
61. Esnemek
62. İç çekmek
GIRTLAK HAREKETLERİ
63. Tükürerek yutkunma
64. Su yutma
65. Gargara yapma
66. Gırtlaktan öksürme (ses ayarlama)
ARTİKÜLÂSYON TESTİ FORMU
HAFLER BAŞTA ORTADA SONDA DÜŞÜNCELER
A AYI KALEM AYVA (örnektir)
B
C
Ç
D
E
F
G
Ğ
H
I
İ
J
K
L
M
N
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
Ü
V
Y
Z
SESLİ VE SESSİZ HARFLERİN ÇIKARILMASI
A: Şu şekilde söylenir: Dil doğal duruşunu değiştirerek ortaya doğru biraz yükselir, dudaklar hareketsiz, yanaklar gevşek ve çeneler açık kalır.
B: Dudakların birleşip açılmasıyla ve tonlu olarak meydana gelir. Dudak harfi olarak geçer. İki dudak birleşip açılınca çıkar. Kekemelerin en çok sorun yaşadıkları harflerden biridir.
C: Dişler birbiri üzerine binecek kadar yaklaşır, dil ucunun ön kenarları iki sıra dişin arkasına yayılır, bu suretle durdurulan hava, alt çenenin aşağı düşmesiyle serbestleyerek dile ve diş sırasına sürünüp tonlu olarak çıkar.
Ç: Ağzın durumu tıpkı © ünsüzünde olduğu gibidir. Yalnız tonsuz olarak meydana gelir.
D: Dilin, damağın ön kısmına üst diş köklerine dayanıp açılmasıyla tonlu olarak meydana gelir.
F: Üst kesici dişler alt dudağın üstüne dokunup açılmasıyla ve tonsuz olarak çıkarılır. Alt dudak harfi diye geçer.
G: Dil sırtının damağın gerisini, bir de damağın daha ön kısmını kapatmasıyla meydana gelir ve tonlu olarak çıkarılır.
Görülüyor ki (G) ünsüzünün iki boğumlanma noktası vardır İnce ünlülerle damağın ön kısmından çıkar.
Ğ: Dilimizde varlığını ancak kendinden evvel gelen ünlünün süresini uzatmakla hissettirir. Kelime başında bulunmaz, iki ünlü arasında ise ikili ünlü (diphtongue) meydana getirir.
H: Bir soluk harfi olup ağzın (a) ünlüsünü çıkardığı durumda meydana gelir ve tonsuz olarak çıkarılır. Rumeli ve külhanbeyi ağzında (h) ünsüzü kelime başında ve ortasında kaybolur.
I: Şu şekilde söylenir: Boğumlanma noktası damağın arka kısmındadır. Dudakların köşesi kulaklara doğru açılır. Dil damağın arkasına doğru açılır. Dil damağın arkasına doğru toplanarak dar bir geçitten havayı bırakır.
İ: Şu şekilde söylenir: Boğumlanma noktası damağın ön kısmındadır. Dudakların köşesi kulaklara doğru açılır, dil damağın iki yanına dayanarak dar bir geçitten havayı bırakır. İnce ünlülerle damağın ön kısmından çıkar.
J: Dişler birbirine, dil sırtı da katı damağa yaklaşır, havanın dilin ortasından tonlu olarak sızmasından meydana gelir.
K:Dil sırtının damağın gerisini, bir de damağın daha ön kısmını kapatmasıyla meydana gelir, tonsuz olarak çıkar. Görülüyor ki, (k) ünsüzünün iki boğumlanma noktası vardır.
L: Dil ucu damağın ön kısmına, bir de daha gerisine dayanır, hava dilin yanlarını titreterek sızar ve tonlu olarak meydana gelir. Dilimizde (l) ünsüzü kelime başında bulunmaz. Yabancı dillerden gelen kelimelerle dilimize geçmiştir. Çoğunlukla taşra ağızlarında (l) ünsüzü ile başlayan yabancı kelimelerin başına bir (i) ünlüsü eklenir.
M: Dudakların birleşip açılması ve yumuşak damağın alçalmasıyla tonlu olarak meydana gelir. Dudak harfi olarak bilinir.
N: Dilin damağın ön kısmına, diş köklerine dayanıp açılmasıyla ve yumuşak damağın alçalmasıyla tonlu olarak meydana gelir.
O: Şu şekilde söylenir: Çeneler ve dil (a) ünlüsünde olduğu gibidir. Dudakların alt ve üst köşeleri birbirine yaklaşır, ağzın açıklığı tam küçük bir yuvarlak gibi olur.
Ö: Şu şekilde söylenir: Çeneler ve dil (e) ünlüsünde olduğu gibidir. Dudakların alt ve üst köşeleri birbirine yaklaşıp ağzın açıklığı tam küçük bir yuvarlak gibi olur.
P: Dudakların birleşip açılmasıyla ve tonsuz olarak meydana gelir. Dudak harfi olarak bilinir.
R: Dil ucunun yukarıdaki kesici dişlerle meydana getirdiği kapağın birçok defa açılıp kapanmasıyla meydana gelir. Burada dikkat edilecek nokta da dil ucunun süratle titremesidir. Kelime başında bulunan ® kolay söylenir. Fakat kelime sonlarındaki ® ünsüzlerine önem verilmezse anlaşılması güç olur.
S: Dudaklar açıktır, dilin ucu alt diş köklerine yaklaşır ve hava dilin arasından tonsuz olarak sızar.
Ş: Dişler birbirine, dil sırtı da katı damağa yaklaşır, hava dilin ortasından tonsuz olarak sızar (Ş) ünsüzü ünlülerle birleşince:
T: Dilin damağın ön kısmına diş köklerine dayanıp açılmasıyla tonsuz olarak meydana gelir.
U: Şu şekilde söylenir: Çeneler ve dil (a) ünlüsünde olduğu gibidir. Dudakların alt ve üst köşeleri birbirine iyice yaklaşıp ağzın açıklığı tam küçük bir yuvarlak gibi olur.
Ü: Şu şekilde söylenir: Dudakların alt ve üst köşeleri birbirine iyice yaklaşıp büzülür.
V:Üst kesici dişler alt dudağın üstüne dokunur. Ve tonlu olarak çıkarılır. Alt dudak harfi olarak bilinir.
Y: Dil ortasıyla ön damak arasından çıkar.
Z: Dilin ucu alt diş köklerine yaklaşır, hava dilin arasından tonlu olarak sızar.
|
